Bursa Patlamadan Korunma Dökümanı Hazırlama ve Kullanılan Terimler Sözlüğü

Bursa Patlamadan Korunma Dökümanı Hazırlama ve Kullanılan Terimler Sözlüğü

Bursa'da 2020-2025 yılları arasında patlamadan korunma (Ex-proof) istatistiklerini sektörel olarak incelemek için çeşitli kaynaklara göre ;

1. Genel Bakış

Bursa, sanayi kenti olması nedeniyle kimya, otomotiv, tekstil, gıda ve metal işleme gibi patlayıcı ortam riski taşıyan sektörlerde yoğun faaliyet göstermektedir. ATEX direktifleri ve Türk İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) mevzuatı kapsamında Ex-proof ekipman kullanımı zorunludur. 

2. Sektörel İstatistikler (2020-2025 Tahmini)
3. a) Kimya ve Petrokimya Sektörü

- 2020-2023: Bursa’da kimya tesislerinde Ex-proof ekipman kullanımı %15-20 arttı. 

- 2024-2025: Büyük ölçekli tesislerde patlamadan korunma yatırımları devam ediyor. 

1. b) Otomotiv ve Yan Sanayi

- 2020-2023: Boyahaneler ve tozlu ortamlarda Ex-proof aydınlatma ve motorlar kullanımı yaygınlaştı. 

- 2024-2025: Elektrikli araç üretim tesislerinde Li-ion batarya patlama riskine karşı önlemler artıyor. 

1. c) Tekstil Sektörü

- 2020-2023: Lif ve toz birikimi nedeniyle Ex-proof elektrik sistemleri zorunlu hale geldi. 

- 2024-2025: Yeni tekstil fabrikalarında havalandırma ve statik elektrik önleyici sistemler öne çıkıyor. 

1. d) Gıda ve İlaç Sektörü

- 2020-2023: Un, şeker ve nişasta işletmelerinde toz patlamalarına karşı Ex-proof ekipmanlar kullanıldı. 

- 2024-2025: Hijyenik Ex-proof ekipman talebi arttı. 

1. e) Metal ve Maden Sektörü

- 2020-2023: Tozlu ve yanıcı gaz ortamlarında Ex-proof aydınlatma ve kumanda panoları kullanımı arttı. 

- 2024-2025: Dökümhanelerde argon ve diğer inert gazlarla patlama önleme sistemleri geliştiriliyor. 

3. Kaza İstatistikleri ve Önlemler

- 2021: Bursa’da bir kimya tesisinde yaşanan patlama sonrası Ex-proof ekipman denetimleri sıklaştı. 

- 2023: OSGB raporlarına göre patlama riski taşıyan işletmelerin %40’ı Ex-proof sertifikalı ekipman kullanıyor. 

- 2025 Hedef: Bursa OSB’de tüm yüksek riskli tesislerde Ex-proof zorunluluğu getirilmesi planlanıyor. 

4. Veri Kaynakları

- TÜİK İş Kazası İstatistikleri 

- Bursa İl İSG Verileri 

- Ex-proof Ekipman Üreticileri (Egepen, EEx, R. STAHL raporları) 

- OSGB ve İSG uzmanlarından alınan sektörel analizler 

 Sonuç 

Bursa’da kimya, otomotiv ve tekstil sektörleri başta olmak üzere Ex-proof ekipman kullanımı artmaktadır. 2025 yılına kadar dijitalleşme ve akıllı sensörlerle patlama önleme sistemleri daha da yaygınlaşacaktır. 

Detaylı istatistikler için Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) veya İSG profesyonelleriyle iletişime geçebilirsiniz.

 Patlamadan Korunma (Ex-Proof) Terimler Sözlüğü 

Aşağıda, patlayıcı ortamlar ve patlamadan korunma (Ex-Proof) ile ilgili temel teknik terimler ve açıklamaları bulunmaktadır: 

 A 

ATEX (Atmosphères Explosibles): Avrupa Birliği’nde patlayıcı ortamlarda kullanılan ekipmanlar için geçerli direktifler (2014/34/AB). 

Alev Sızdırmazlık (Flameproof - Ex d): Patlama basıncının içeride tutulup dışarıya alev sızdırmayan koruma yöntemi. 

  B 

Basınçlı Kapsülleme (Ex p): Patlayıcı gazın ekipmana girmesini basınçlı hava veya inert gazla önleme yöntemi. 

Bölge (Zone): Patlayıcı ortamın oluşma sıklığına göre sınıflandırılan tehlikeli alanlar (Zone 0, 1, 2 - gaz; Zone 20, 21, 22 - toz). 

 D 

Dust Ignition Proof (Ex tD): Tozlu ortamlarda patlamayı önleyen koruma türü. 

 E 

Ex-Proof (Explosion Proof): Patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere sertifikalı ekipman. 

Ex i (Intrinsically Safe): Kendinden emniyetli, enerjisi sınırlandırılmış sistemler. 

 F 

Flamable (Yanıcı): Patlayıcı ortam oluşturabilen gaz, buhar veya toz. 

 G 

Gaz Grubu (Gas Group): Yanıcı gazların patlama özelliklerine göre sınıflandırılması (IIA, IIB, IIC). 

 H 

Havalandırma (Ventilation): Patlayıcı gaz/toz birikimini önlemek için hava sirkülasyonu sağlama. 

 I 

IP Koruma Sınıfı (Ingress Protection): Toz ve suya karşı koruma seviyesi (örneğin IP66). 

 K 

Kendinden Emniyetli (Intrinsically Safe - Ex i): Düşük enerjili devrelerle patlama riskini ortadan kaldıran koruma yöntemi. 

 M 

Maksimum Yüzey Sıcaklığı (T Sınıfı): Ekipmanın ısınma seviyesine göre belirlenen sınıf (T1-T6). 

 O  

Ortam Sıcaklığı (Ambient Temperature): Ex-proof ekipmanın çalışabileceği maksimum çevre sıcaklığı. 

 P 

Patlayıcı Ortam (Explosive Atmosphere): Hava ile karıştığında tutuşabilen gaz, buhar veya toz bulutu. 

Pürüzlü Yüzey (Increased Safety - Ex e): Aşırı ısınma ve kıvılcım oluşumunu engelleyen koruma yöntemi. 

 S 

Sertifikasyon (Certification): Ex-proof ekipmanların uluslararası standartlara (ATEX, IECEx) uygunluğunu gösteren belge. 

 T 

Toz Patlaması (Dust Explosion): Yanıcı tozların hava ile karışımı sonucu oluşan patlama. 

 U 

Uluslararası Standartlar (IECEx, NEC): Ex-proof ekipmanlar için global kabul görmüş standartlar. 

 Y 

Yağ Kapsülleme (Ex o): Elektrik ekipmanlarının yağ içine daldırılarak patlamadan korunma yöntemi. 

 Z 

Zon (Zone): Patlayıcı ortamın bulunma sıklığına göre belirlenen tehlikeli bölge sınıflandırması. 

---

 Önemli Standartlar ve Direktifler 

- ATEX 2014/34/AB: Avrupa’da Ex-proof ekipmanlar için zorunlu direktif. 

- IEC 60079: Uluslararası patlamadan korunma standartları serisi. 

- NFPA 70 (NEC): ABD’de tehlikeli alanlar için elektrik kuralları. 

Bu sözlük, patlamadan korunma (Ex-Proof) ile ilgili teknik terimlere hızlı erişim sağlamak için hazırlanmıştır. Detaylı bilgi için ATEX direktifleri ve IECEx standartlarına başvurabilirsiniz yada info@aralca.com.tr adresine talebinizi yazabilirsiniz.