Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Değişikliği
Aktif İşgücü Programlarındaki Yeni Düzenlemeler: İmalat Sektörü ve Deprem Bölgeleri İçin Stratejik Analiz
Türkiye'nin ekonomik kalkınma, ihracat odaklı büyüme ve istihdam artışı hedefleri kapsamında, Aktif İşgücü Programları'nda yapılan yeni düzenlemeler, özellikle imalat sektörü ve depremden etkilenen bölgeler için kritik fırsatlar sunmaktadır. 19/04/2025 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan değişikliklerin detaylı analizi ve stratejik öneriler şu şekildedir:
---
- İmalat Sektörüne Yönelik Yenilikler ve Uygulama Stratejileri
- a) İstihdam Yükümlülüklerinde Kolaylaştırmalar
- Oran İndirimi: İstihdam yükümlülüğü %60'tan %50'ye düşürülmüştür.
Örneğin: 20 kişilik bir kurs için istihdam zorunluluğu 12 kişiden 10 kişiye indi.
- Süre Kısaltması:
- Mesleki eğitim kurslarında 120 gün → kurs süresinin 1,5 katı (minimum 120 gün),
- İşbaşı eğitimlerinde 60 gün → program süresinin 1,5 katı (minimum 60 gün).
Avantaj: İşverenlerin uzun süreli istihdam maliyetleri azalacak.
- b) Yeniden Yararlanma Esnekliği
- Önceki Kural: Son 1 yılda istihdam edilen kişi sayısının artmış olması gerekiyordu.
- Yeni Düzenleme: 31/12/2026'ya kadar, yalnızca sigortalı sayısının azalmaması yeterli.
Strateji: İşverenler, istihdamı sürdürerek art arda programlardan faydalanabilir.
- Deprem Bölgeleri İçin Uzatılan Destekler ve Fırsatlar
6 Şubat 2023 depreminden etkilenen illerde:
- a) Ağır Etkilenen İller (Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya, Gaziantep-İslahiye/Nurdağı)
- İstihdam Oranı: %30 (öncesinde %60),
- Süre: Kurs/program süresi kadar (minimum 60 gün).
Örnek: 3 aylık bir kurs için en az 30 katılımcının %30'u (9 kişi) 60 gün istihdam edilecek.
- b) Diğer Etkilenen İller (Adana, Diyarbakır, Kilis, Osmaniye, Şanlıurfa, Gaziantep'in Diğer İlçeleri)
- İstihdam Oranı: %40,
- Süre: Fiili kurs gününün 1,5 katı (minimum 60 gün).
Avantaj: Bölgede nitelikli işgücü yetiştirilirken, işverenlerin yükümlülükleri hafifletiliyor.
- Mesleki Eğitim Kurslarındaki Önemli Değişiklikler
- a) Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) Yetkilendirildi
- OSB'ler, bünyelerindeki işyerlerinin toplu kurs taleplerini İŞKUR'a iletebilecek.
Fayda: Özellikle raylı sistemler, otomotiv yan sanayi gibi sektörlerde OSB'ler aracılığıyla nitelikli eleman yetiştirilebilir.
- b) Üniversitelerin Yetki Alanı Genişletildi
- Ulusal meslek standardı olmayan alanlarda (örn.: yeni teknolojiler), üniversitelerin hazırladığı programlar onaylanabilecek.
Strateji: AR-GE ağırlıklı imalat sektörü, üniversitelerle işbirliği yaparak özel eğitim modülleri tasarlayabilir.
- c) %25 Kuralının Kaldırılması
- Önceki sistemde, istihdam edilecek kişilerin en fazla %25'i Kurum kayıtlı olmayanlardan seçilebiliyordu.
- Yeni Düzenleme: Bu kısıtlama kaldırıldı. İşverenler, istihdam yükümlülüğünü doğrudan kendi bünyelerindeki çalışanlarla da karşılayabilir.
- d) Grup Şirketlerinde Esneklik
- İstihdam yükümlülüğü, aynı holdinge bağlı farklı vergi kimlik numaralı işyerlerinde yerine getirilebilecek.
Örneğin: Bir otomotiv üreticisi, kursiyerleri yan sanayi tedarikçisinde istihdam edebilir.
Sonuç ve Eylem Planı
- İmalat Sektörü: 2026 sonuna kadar düşen yükümlülük oranlarından faydalanarak, nitelikli eleman eğitimleri hızlandırılmalı.
- Deprem Bölgeleri: %30-40 istihdam oranıyla, bölgedeki fabrikalar ucuz ve kalifiye işgücü potansiyelini değerlendirmeli.
- OSB ve Üniversite İşbirlikleri: Sektörel ihtiyaçlara özel eğitim programları tasarlanmalı (örn.: yenilenebilir enerji, raylı sistem teknolojileri).
- İstihdam Esnekliği: Grup şirketleri veya tedarikçilerle koordineli hareket ederek yükümlülükler optimize edilmeli.
Bu düzenlemeler, özellikle ihracat odaklı üretim yapan imalatçılar için rekabet avantajı sağlayacaktır. İŞKUR'un sağladığı eğitim teşvikleri ve sigorta prim destekleri de göz önüne alınarak acilen proje başvuruları yapılmalıdır.
> Not: Detaylı başvuru süreçleri ve uygunluk kriterleri için İŞKUR İl Müdürlükleri veya [www.iskur.gov.tr](https://www.iskur.gov.tr) adresi takip edilmelidir. Bu konuda bize ulaşabilirsiniz.